Back to all
Een gedeelde kustlijn, een gedeelde verantwoordelijkheid: het vormgeven aan de toekomst van de Green Coast van de Guiana’s
Langs de noordoostelijke kust van Zuid-Amerika ligt een unieke kustlijn: een uitgestrekte strook moddervlaktes (“wadden”), mangrovebossen en getijdenritmes, waar de grenzen van Guyana, Suriname en Frans-Guyana samenvloeien tot één uitgestrekt ecologisch toevluchtsoord. Elk jaar arriveren hier miljoenen steltlopers – Grijze strandlopers, Grote en Kleine geelpootruiters, Kleine Grijze Snip, Regenwulpen en Kanoetstrandlopers – na hun lange vlucht. Ze komen hier buiten hun broedseizoen op zoek naar rust, veiligheid en voedsel in een van de laatste overgebleven toevluchtsoorden.
Deze Groene Kust is nog steeds grotendeels ongerept en vormt een zeldzame, onaangetaste kustlijn in een snel veranderende wereld. Toch staat dit bijzondere toevluchtsoord steeds meer onder druk van diverse stakeholders. De toenemende druk van de lokale economische ontwikkeling, waaronder een groeiende offshore olie-industrie, dreigt het gevoelige evenwicht van dit ecosysteem te verstoren.
Manomet Conservation Sciences werkt samen met partners in de regio aan een Green Coast Shorebird Conservation Plan, een gedurfde, op wetenschap gebaseerde en gemeenschapsgerichte strategie om het gedeelde kusterfgoed van de Guiana’s te beschermen. Het plan komt tot stand via een inclusief proces waarbij nationale autoriteiten, lokale gemeenschappen en experts betrokken zijn en traditionele kennis, moderne wetenschap en grassroots-initiatieven worden gecombineerd tot één uniforme visie.
Dit plan onstaat niet vanuit het niets. Het bouwt voort op jarenlange lokale inspanningen en de opbouw van partnerschappen. In 2020 startte Manomet een natuurbeschermingsprogramma in Suriname om de capaciteit voor het beheer van cruciale habitats voor steltlopers te vergroten. Het beheer van het WHSRN-gebied, Bigi Pan MUMA (Multiple Use Management Area), werd verbeterd door de capaciteit van belangrijke stakeholders te vergroten via lokale workshops. Ook werden maatregelen genomen om een belangrijk toegangskanaal te herstellen, wat belangrijk is voor parkrangers (om stroperij te bestrijden), lokale vissers en touroperators. Ook werden er strategische dammen gebouwd langs verschillende (illegaal aangelegde) kreken aan de kust van Bigi Pan om de uitstroom te verminderen en de waterstanden in het belangrijkste meer en omliggende wetlands te herstellen.
Dit activiteiten in Suriname leverde belangrijke inzichten op omtrent de uitdagingen en kansen van kustbescherming in Suriname, maar toonde ook aan dat er veel breder gekeken moet worden om de kritieke habitats van steltlopers langs de kust van de drie Guiana’s als een geheel te beschermen. In 2024 was Manomet medeorganisator van de eerste nationale workshop over steltlopers in Guyana, waaraan overheidsfunctionarissen, onderzoekers, ngo’s en lokale gemeenschappen deelnamen. Dit evenement leidde tot nieuwe gesprekken en connecties, en versterkte de basis voor regionale samenwerking die nu vorm begint te krijgen. Manomet is recent ook een samenwerking aangegaan met GEPOG, de belangrijkste ngo voor vogelbescherming in Frans-Guyana, om gaten in kennis op te vullen.
Sinds eind jaren 80 worden de Guiana’s met drie aangewezen Western Hemisphere Shorebird Reserve Network (WHSRN) gebieden erkend als een kust van hemisferische betekenis. Maar zulke erkenningen alleen zijn niet voldoende. Het beschermen van deze gebieden vereist coördinatie en inzet, vooral omdat de bedreigingen langs de kust veelal grensoverschrijdend zijn.
Het Green Coast Shorebird Conservation Plan is meer dan een strategie. Het is een uitnodiging. Een uitnodiging om je een toekomst voor te stellen waarin vogels nog steeds rust vinden langs ongerepte kusten, waar lokale gemeenschappen welvarend zijn naast gezonde ecosystemen en waar drie landen samenkomen voor één kustlijn.
